Η Σαμαρίνα είναι χωριό του νομού Γρεβενών της Μακεδονίας και πριν την ένταξή της στο Δήμο Γρεβενών με το πρόγραμμα Καλλικράτης αποτελούσε ομώνυμη κοινότητα. Βρίσκεται στην βόρεια Πίνδο στις ανατολικές πλαγιές του Σμόλικα σε υψόμετρο 1.500 μέτρων. Θεωρείται ως ένα από τα ψηλότερα χωριά των Βαλκανίων.
Οι μόνιμοι κάτοικοί της, που τον χειμώνα παραχειμάζουν σε χαμηλότερους τόπους της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας είναι στο μεγαλύτερό τους μέρος Βλάχοι. Η γλώσσα τους είναι η κουτσοβλαχική διάλεκτος. Κύρια απασχόληση των κατοίκων της είναι η κτηνοτροφία και η υλοτομία. Οι γυναίκες υφαίνουν χοντρά μάλλινα υφάσματα, κουβέρτες και χαλιά.
Σήμερα, η Σαμαρίνα είναι ένα παραθεριστικό χωριό, ως επί το πλείστον, με ανοικτή πρόσβαση όλες τις εποχές του χρόνου. Συνδέεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο με τα Γρεβενά (52 χλμ) και με το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας (περίπου 15χλμ).
Στις 15 Αυγούστου γίνεται 3ήμερο πανηγύρι της Παναγίας συγκεντρώνοντας περίπου 3.000 κόσμο.
Σε ιστορικούς χάρτες αναφέρεται ως “Santa Maria de Praitoria” και λέγεται ότι οι πρώτοι κάτοικοι προέρχονται από τη Θεσσαλία. Τον χειμώνα οι βοσκοί μέσω των δύσβατων μονοπατιών της Πίνδου έφταναν με τα κοπάδια τους στον κάμπο της Θεσσαλίας. Την άνοιξη επέστρεφαν στα χωριό τους.
Από τη Σαμαρίνα καταγόταν πλήθος αγωνιστών του 1821, και μάλιστα 120 άτομα από τη Σαμαρίνα συμμετείχαν στην αντίσταση του Μεσολογγίου, και μάλιστα ήταν στην εμπροστοφυλακή κατά την έξοδο, έχοντας και τα περισσότερα θύματα από τα πυρά των Οθωμανών. Μάλιστα για τους 33 που επέζησαν της εξόδου γράφτηκε το γνωστό παραδοσιακό τραγούδι “Παιδιά της Σαμαρίνας”.